Tru på framtida

Eg brukar ikkje å vera opptatt av årsskifte. Har ikkje tradisjon for å bli meir enn vanleg sentimental, målretta eller visjonær  av å passera ei nyttårsnatt. Det er mulig det er influensa som herjar i kroppen som gjer at eg kjenner snev av sentimentalitet over tanken på at endå eit år har gått, på denne nyårsafta.
Her eg set i godstolen og snufsar med lommetørkle i fanget, kjenner eg meg rik og heldig over å få vera den eg er. Og det er ikkje fordi eg er så nøgd med meg sjølv og det eg får til eg seier det, men fordi eg kjenner meg rik -  eg har fått så mykje.
Gud og menneske har gjeve meg store porsjoner av tryggleik, omsorg, fellesskap, tillit, oppgåver, utfordringar og erfaring.
Ikkje alt eg har opplevd kan eg takka for, men heilskapen fortener ei stor takk!
Det er det gode med å ha levd ei stund, det er lettare å sjå heilskapen, og den erfaringa skapar tryggleik inn i det nye året.
- Eg trur på framtida.
Difor vil eg halda fram med å dyrka dei nære relasjonane i familie og i kvardagsramma mellom bygdefolk, venner og i jobbfellesskap. Det er her dei fleste timane av 2014 skal levast.
- Eg trur på framtida
Difor vil eg engasjera meg i misjonsarbeidet framleis. Å sjå håpet bli tent hjå enkeltmenneske som får framtidstru med dobbel botn rundt i verda, er stort!
- Eg trur på framtida.
Difor vil eg engasjera meg politisk, eg har eit ansvar og politikken sitt mål for meg er å bidra til å gjera livet betre for medmenneske
Verda vår rommer mykje vondt og destruktivt. Menneske og natur lir. Mange reiser seg og kjempar mot det negative, og det nyttar til ein viss grad. Men ugraset veks fortare enn rosene, diverre. Livslova :"det er lettare å riva ned enn å byggja opp" erfarer vi stadig.
- Eg trur på framtida likevel!
Eg trur det gode skal sigra over det vonde.
Naivt?
Kanskje, men eg trur på framtida fordi eg trur på Den allmektige Gud.
Ein dag skal rettferda sigra, og eg skal få sjå det! Det er mitt kristne håp, difor;
- Trur eg på framtida!

Godt nyttår!

Julevedkjenning

Tanken min er for kort til å forstå det eg har feira for 65. gong.
Den får ikkje ikkje tak på alt dette, det blir for uverkeleg, for stort eller kanskje endå til for smått!
Er dette Gud?

Likevel blir grunnen til feiringa rikare og rikare for kvart år som går.
Tanken blir møtt med noko som er større, og som bur som ei trygg ramme i meg.
Den bur der gjennom trua som er skapt og som lever, og som stadig får ny næring.
Trua, som har teke bustad i meg set ikkje tanken og spørsmåla på utsida, men gjev den ei solid ramme.
Trua tåler tanken sine innvendingar, og innser tanken sine grenser.
Kunne eg fanga Gud i min tanke, var han ikkje den eg trong!

Han eg trur på er større og difor syng eg med heile meg, som dei gjorde det på 1300- talet:

"Eg syngjer julekvad
eg er så glad, så glad
Eg ser min Jesus kvila som barn i ringe kår
på moderfanget smila
Som soli varm og klår
Han er Frelsar min!"

Butikkvegen

På ein fridag som denne har eg hatt meg ein føremiddagstur. Eg gjekk ein veg eg ofte går, men i dag vart den full av namn.
Eg gjekk den gamle butikkvegen frå Skår og inn på Nese. Der var det butikk, bakeri, meieri, post, bibliotek, telefon, bank og kai i min barndom. Det høyres jo ut som eit heilt senter, men det var berre tre/fire godt utnytta hus som hyste desse tenestene! I butikken var gamle Lorentz, Nåmdalen og nokre butikkdamer, i bakeriet var gamlebakaren og bakarLeifen, i banken var Hopsdalen, i posten Torsteinsen, i telefonen ho Olina, og i meieriet styrde Agnes, ho som kom frå Hardanger.

Som barn vart vi tidleg sendt på butikk, bank og post. Vi hadde lappe der alt sto kva vi skulle handla, vi hadde pengar i lomma, og bankbøker med avdragspengar inn i. Vi hadde stor tillit, og å gå i banken var ei alvorleg sak.
Vegen gjekk over bøane innover langs fjorden. Vi måtte også over nokre steinar heilt nede på Totlandsvika. Mor ba oss ofte å gå gjennom hagen til hytte- Bøen. Stundom lydde vi ikkje, vi gjekk over steinane i sjøkanten, det var spennande.

På vandringa i dag tenkte eg på dei eg møtte på vegen. Eg tenkte på dei rare, men for oss heilt naturlege namna dei hadde - det var ho JoLarsKari og JonsaLarsen, det var ho småBerta og SellevolsLarsen, det var ho Brita som alltid spurte korleis det gjekk med ho bestemor og som hadde ei svigermor som dei kalla KarlaKari, det var han i Holtane som gjekk med handkjerre i bygda og selde fisk, og kona ho Hildur i Holtane, som reiste på torget med kransar. Så kom vi til han Ludvik i Myrane og ho Olga Bø før såg huset til ho Berta på Neset, og så var vi var nede på "senteret".
Rart med desse namna dei fekk. Dei var knytte til dei dei høyrde saman med, eller til plassen dei budde. Dei fleste hadde etternamn som Totland eller Rydland, men det var på papiret.

Om sommaren var det mykje dyr inn etter butikkvegen. Nokre kyreflokkar og hestar var vi trygge på, andre meinte vi  ikkje var vane med born, og difor var vi redde. Eg hugsar aldri at vi hadde negative erfaringar med dyra, men redde var vi.
Arbeidsfolka på bøane snakka som oftast til oss. Eg likte ikkje når dei ropte "ho vesleKari vår", for det var det fleire som gjorde, eg vart flau då. Men viss dei spurte etter kva vi dreiv med på Skår, eller kos vi hadde det, kjente eg meg som viktig. Ho Maria likte alltid å høyra nytt når vi kom heim. - Møtte de nokon på vegen, såg de den eller den, var hennar spørsmål.

Det var før telefonen var allemannseige dette, og det var i den tida at handlelista på butikken ikkje var lengre enn at småjenter kunne bera det heim. Det var tungt av og til, særleg dersom vi hadde to brød innpakka i ei pakke, og det skulle berast under dei korte armane våre. Brøda var i grunnen den største freistinga på butikkturane, for når varme brød dampa hol i papiret så vart det så herleg freistande og grava ut nokre tugger ferskt, varmt brød. Det hendte at brødet var nokså uthola når det nådde heim.

Dette har eg tenkt på i dag, og eg tenkjer; heldig er eg som finn att desse minna, finn att stien og steinane. Ingen gravemaskin har bygd motorveg eller byggjefelt her. Bøane er slått og stelt, og butikkvegen er ganske intakt det meste av vegen.  "Senteret" har flytta frå kaien og innover bygda langs vegen. Slik skal det vera! Bygda er i utvikling og lever, og det er heilt greitt at det korkje luktar bakar eller kraftfor på kaien, men eg likar at bygda har "gøymd butikkvegen" slik at ei jente "frå femtiåra" framleis kan finna den att, og kjenna glede ved.

Noko større

Dag Hammarskjold var ein stor og klok mann som toppa karrieren sin som generalsekretær i FN. I fylgje Wikipedia skal John F Kennedy kalla han for "the greatest statesman of our century"
Også denne mannen trong noko som var større, som var over, som var i alt.

I dag på denne 65-årsdagen min, var det ei bøn av denne mannen som sto i bønneboka vår. Ei sterk bøn som eg også vågar å be for mitt vesle liv!

Du som er over oss,
du som er en av oss
du som er - også i oss,
la alle få se deg - også i meg,
la meg rydde vei for deg,
la meg få takke 
for alt som da skjer meg.
La meg ikke glemme andres nød,
Hold meg i din kjærlighet
slik du også vil at alle skal bli holdt i min.
Måtte mitt liv være deg til ære,
og måtte jeg aldri fortvile.
For jeg er i din hånd
og du har all makt og godhet.
Gi meg et rent hjerte - så jeg kan se deg,
et ydmykt hjerte - så jeg kan høre deg,
et hjerte fylt av kjærlighet - så jeg kan tjene deg,
et troende hjerte - så jeg kan forbli i deg.

Over bekken etter vatn

Eg har køyrt fleire hundrede mil i tredje gir fordi det var den beskjeden eg fekk inn i byen
- vi finn ikkje noko gale, sa dei til meg - tre gonger sa dei det, men eg stoppa trafikken gong på gong, og kolsvart røyk kom ut bak.
- køyr i tredje gir, sa dei
Det er pinleg å køyra i 80 og 90 i tredje gir
Eg kjenner meg som ein mann med hatt
Køyr i tredje gir var einaste løysinga eg fekk
- du reinsar systemet i tredje gir, sa dei
Men eg seier det igjen, det er pinleg å køyra på motorveg i tredje gir
Det er pinleg å køyra med leiaren i Transportkomiteen i tredje gir
Eg sette musikken høgt for å sleppa å høyra duren

Så gjekk eg til fagfolka ei mil unna
To trivelege karar lytta til meg
- køyr inn, dette må vi fiksa, ta deg ein kopp kaffi
Inga ventetid her
Ingen som sa dei måtte ha bilen nokre dagar
Bilen var full av plakatar og brosjyrer av ordføraren deira
Dei skjøna at eg måtte opp i fjerde og femte gir
- kom inn att etter valet, sa dei med eit smil, kom inn att viss du ikkje er nøgd, du treng ikkje betala i dag
I dag har eg vore inne til dei og betalt
Han hadde ein liten kaffi- og røykepause ute då eg kom
Den vart kjapt avslutta, og han kom smilande mot meg.
- Kor gjekk da, spør han
Tusen takk, sa eg, og det var rett før eg gav han ein klem før eg suste vidare i fjerde gir

Eg har slutta å køyra i tredje gir til Bergen, Voss og Stavanger 
Eg skal slutta å gå over bekken etter vatn her etter!

Og det seier til dykk som skal styra der borte i Oslo -  Ta lærdomen med dykk - byen har ikkje alle løysingane!

Bedehusvegen

Denne strekninga likte eg minst - lite lys her 

I kveld har eg gått meg ein kveldstur langs "bedehusvegen". Oftast går eg ein annan veg, men i kveld gjekk vegen innover bygda, langs bedehusvegen.
På turen kom eg i tankar om alle dei kveldane eg gjekk innover bygda i alle slags ver på veg til korøving og møte - eller alle søndagane vi gjekk ein flokk med born frå Stranda til søndagsskulen. Fram og tilbake, sjeldan ein bil, ikkje sykkel - vi gjekk. på heimvegen song vi ofte på songar vi hadde lært. Det var godt å vera fleire når det var mørkt langs vegen, vi var ikkje alltid like høge i hatten, og ikkje alltid var det vaksne med.
I kveld har eg tenkt mest på mine første inntrykk av møte med bedehuset.
Eg tenkte på dei gamle som sat der, alvorlege, og andektige med oppriktig engasjement.  På fremste rekkje sat han Lars. Han hadde stav og runde briller som han skubba opp på den brune, blanke panna når han skulle syngja. Han heldt sangboka tett opp til andletet, og flytta henne fram og tilbake etter som linjene førte songen vidare. Som jente synes eg det var rart og underhaldande. Eit par stolrader bak sat Sigvald og Helga. Sigvald ser eg for meg som leiartypen sjølv om han ikkje alltid leia. Han var alltid venleg, og han såg oss borna. Eg hadde positiv respekt for han. Helga minna meg om bestemor Hopland sjølv om ho ikkje likna. Det var noko med vesenet. Så tenkte eg på Alfred som hadde ei dotter som vart misjonær. Han hadde tjukke brilleglas, godt humør og lo og prata med oss borna. Og så ho Frida som alltid måtte tørka tårene - "okk, desse tårena" var hennar uttrykk.
Eg tenkte på ho Sigrun bak i kroken ved døra. Ho hekla fine grytelappar, og var glad i ungdomen og bad oss på besøk. Og så dei frå Våtno, Nilla og Andreas, Berta og Anna og Maria.
Det var mange på barndomens bedehus.
I tillegg til desse var det foreldregenerasjonen til oss som var små, dei kan eg ikkje nemna, no i kveld tenkte mest på dei eldste. Dei var prega av 30- og 40 talet, vanskelege tiår, og tiår som var prega av åndeleg vekking og fornying. Eg tenkjer på vitnemåla til somme av desse eldste. Det gjorde inntrykk - dei snakka om før og etter omvendinga - eg skjøna ikkje alltid det snakket, men at det var alvor for dei, det skjøna eg.



Biletet på bedehusveggen på Seim

Forkynnarane, som sto lenge på talarstolen, kunne eg ikkje unngå å tenkja på. Dei fleste menn, nokre kvinner. Det var ikkje nett noko lettvindt prat vi lytta til. Det var alvor - omvend dykk - ha olje på lampen - ver klare!
Det var mange personlegdomar mellom desse omreisande talarane. Somme var til og med unge, og det vart spennande etter kvart.
Eg skal ikkje gje meg i kast med å analysera det vi høyrde, men berre konstatera at eg vaks meg vidare i trua på at eg var eit døypt Guds barn sjølv om eg ikkje hadde den omvendingsdatoen som predikanten helst ville at eg skulle ha. Det takkar eg for! At vi kunne lufta både frustrasjon og glede heime etter kvart som vi vaks til, var godt for oss.  Mor lo med og av oss då vi imiterte predikantane Det var befriande, og far sine sindige og trygge kommentarar gjorde meg trygg.
Når misjonærane kom på bedehuset kvikna eg. Då forsvann min avventande, og etter kvart som eg vaks til, noko kritiske haldning. Misjon var noko konkret, misjon var handling - det var bruk for meg - den store verda opna seg, og eg drøymde meg vekk til Madagaskar og Kamerun! Rett nok kunne eg få det vondt etter slike møte - det var så mange rundt i verda som ikkje hadde det godt og som ikkje kjente Jesus - og tenk om Gud ville ha meg til misjonær! Den tanken kunne ta nattesvevnen frå ei veksande, heimekjær jente. Dette tenkte eg på i kveld.

Den beste tida på bedehuset var ungdomsåra. Koret med mange unge som hadde det kjekt saman, og Sigurd som fekk meg til å oppleva korglede er gode minne. Eg fekk ansvar og tillit og utvikla evner og talent! Det er eg takksam for! At det var eit ekskluderande miljø har eg fått høyra seinare.  Det likar eg ikkje å tenkja på i kveld. Og her kan eg ikkje skubba ansvaret over på andre.

Mykje var godt på barndomens bedehus. Noko var uklokt og skapte vanskar sjølv om det var tenkt i beste meining. Menneskesinnet er så ulikt!
Eg tenkjer med glede tilbake på fellesskap på tvers av generasjonane, og omsorga vi fekk av dei gamle og vaksne, og eg kjenner det som ein rikdom. Bibelkunnskap fekk eg også mykje av, og songskatten er framleis min! Og sjølv om gudstenesta og kyrkja er min åndelege heim i dag,  har eg framleis tru på bedehuset, og eg deltek framleis når det høve slik eg gjorde det i min oppvekst.

Eg har kome til, både på mi livsvandring og på min bedehusvegvandring i kveld, at sjølv om eg har eit og anna som det ikkje er så godt å tenkja tilbake på, så har eg mest å takka bedehusvegen for, og eg vil med spenning fylgja med på kva som skjer langs vegen framover.

Dei og vi

Eg var i Masfjorden på basar rett før ferien og fortalde frå Madagaskarturen min.
Ei eldre dame kom til meg og fortalde kor forferdeleg det hadde vore å høyra i når "Hodnelandspresten" kom på basar i "gamle dagar" og fortade om at born på Madagaskar vart sett ut i skogen for å døy. Det kunne vera ulike grunnar for slik utsetting. F. eks født på ein feil dag, med eit handicap, eller var jente! "Det var så forferdeleg å høyra, eg har aldri gløymt det", sa ho.
Eg har også høyrt om slikt, men denne dagen kom det i eit nytt lys.

DEI og VI

DEI sette småborn ut

i skogen

- det opprørte oss

VI tok på oss

kvite frakkar
- kalla det ein rett