Sortering

"De kunne fylt huset med friske ungar dersom de ville".

"Har du samvit til å setja fleire slike born til verda når du ser kva liv dei har fått? 

Det første spørsmålet fekk eg av ein lege i trappa mellom 1. og 2. etasje på barneklinikken i Bergen for 40 år sidan. Det andre spørsmålet fekk vi på ein barnelegekonferanse på sjukehuset.

Sjølvsagt brenn slike fagleg utsagn seg fast i ei nedslått mor, og kvar gong sorteringssamfunnet vert drøfta og løfta fram, så kjem desse setningane tilbake : "De kunne fylt huset med friske barn", og "har du samvit til å setja fleire slike born til verda...." Kunne eg det?? Hadde eg det???
Det eg kan sei er at eg aldri ein einaste dag har angra på våre val!

Begge utsegnene kom frå unge og uerfarne legar. Frå deira side kanskje godt meint i omsorg for oss for gutane våre. Det kan eg, om eg legg godviljen til tenkja i dag, men det gjer framleis vondt.

Eg har nett site og sett ein video i samband med Erik Lunde si nye bok "Uønsket - menneske i sorteringens tid". Eg har ikkje lese boka endå, men tema som han tek opp er ufatteleg viktig, og eg er overtydd om at det ikkje er lettvindte problemløysingar Erik kjem med.
Som forfattaren seier innleiingsvis i intervjuet,  tek tema om uønska i sorteringssamfunnet utgangspunkt bortsorterte jentebarn i India (India manglar 50 mill jenter!!), og om linjer til bortsorterte "downsborn" i vår kultur.

Kultur, kunnskap og teknikk fører til sortering, og forfattaren ønskjer fokus på dei etiske vurderingane vi gjer i høve til slike grunnleggjande spørsmål.

Eg høyrer kommentarane eg fekk for 40 år sidan på ein ny måte: "Du kan fylla huset ditt med gutar" i India, eller "har du samvit til å setja born med kromosonfeil til verda i Norge?"

Samfunnet vårt må ikkje bli slik, og politikarar og fagfolk må heile tida vera villege til å drøfta desse problemstillingane, som er svære og kompliserte både for enkelindivid og for heile verdssamfunnet. 

Og så kan eg ha ein draum:
Tenk om alle 8. mars-tog i heile verda hadde denne paroelen : JA til alle jenterborn i India!
Og tenk om vi i vår vesle "andedam" Norge, kunne sagt: NEI til sorteringssamfunnet!

med ein gong

at sola er så sympatisk at den viser seg midt på ein onsdags ettermiddag her på vestlandet her eg bur
er så stort at eg straks må skriva om det medan sola framleis skin og før nye grå regntunge skyer kjem sigande innover fjordar og legg seg mellom fjell og det framleis blir vått og grått her sørom stadt ja det er så flott at eg må skunda meg å skriva medan eg endå kjenner gleda over dette naturfenomenet som kallast sol skunda meg slik at punktum og komma og stor bokstav og gramatikk og elles det som høyrer med for eit seriøst menneske når ho skriv blir kutta vi kan då ikkje hefta oss med slike teikn når det livgjevande teiknet som heiter sol viser seg over kongsbygda 5912 seim
så difor skriv eg at sola framleis er gul og varm og får oss til å bli lukkelege og glade nokre minuttar og som får oss til å tru at det blir litt tørke på dei nokre søkkvåte vedaskiene eg mellom regnbyene og alt for seint på år har lagt opp i dag men kvifor skriv eg i staden for å gå ut i sola vil nok lesarar undrast det er nok fordi eg skal ha noko som kan hjelpa meg til å hugsa at sola var nett innom seimsstranda eit par timar på ein heilt alminneleg onsdag midt i arendalsveka som sjølvsagt har trekt både sola politikar og andre snakkesalige storfolk til seg og det er jo forresten bra dei er der så får eg eit glimt av godtfolk og sol og sommar og i morgon kan eg gå på bruktbutikken og jobba og gle meg over at det er fleire kundar når det regnar enn i solskinnet
god kveld kjære lesar og kos deg med søster Ingvild sitt solbilete

Utan datostempling

Tenk om alle tenkte slik som eg!
Då hadde mangt vore annleis,
og sjølvsagt ville verda blitt til det betre .

Ein slik hovmodig Karitanke kan til tider lura seg inn mellom tinningane.
Men ganske raskt innser eg at tanken er meiningslaus.
I vår hurtigtenkjande og hurtigutviklande verd, innser eg det.

For eg er så inderleg klar over:
At eg er i mindretal politisk, og at eg reiser på ferie i Norge.
At eg er det som kan kallast ein "moderat konservativ kristen".
At eg skriv nynorsk, er avholdskvinne, bur på bygda, og er utdanna på
søndags-folke- og folkehøgskulen!

Sjølvsagt tenkjer eg ikkje alle dei klokaste, eller dei mest nytenkjande, tankane.

I kjøleskapet mitt står det framleis eit par mjølkekartongar etter feriefolket.
Eg kvir meg for å kasta slikt, men dei er utgått på dato!
Eg nektar å kjenna meg som dei! Utgått på dato!

Og om ikkje alle Karitankar er berande tankar, så har eg nokre viktige punkt som eg vil meina er overordna for all sunn og veksande utvikling. 

I dag rettar desse seg inn mot både mot oss som veljarar og politikarar i den pågåande valkampen.

Kjære medveljar og politikar:
- Kjemp for dei som treng det mest!
- Løft menneskeverdet - i heile livsløpet!
- Ta vare på jorda for barneborna mine og dine - "ver føre var", det nyttar ikkje "å vera etter snar".
- Vi søsken på jorda!

Desse verdiane må ikkje få datostempel  i utviklings- og velferdssamfunnet vårt.
Desse verdiane vil endra verda.
Vi som har stemmerett har ansvar for det!

Hamnesjefen

Ei voldeleg svane i Os
som trudde ho kunne få ros
når ho gjekk til angrep på feriekos!

Vi har ikkje store problema
når ei agresiv svane vert tema,
og saka blir toppsak i alle slags media.

Agurktid!
- agurk er agurk
ansvarleg ordførar blir til ein skurk

Høyrt slikt svanesnakk!
Kvakk, kvakk, kvakk!

Kvardagspoesi

Ho set opp i skykkja
og passar på skatten.
For regnet det tok oss,
- blir våte av vatn.

Men skatten han søv no,
han er ikkje kritisk
til romkvaliteten
som bestemor baud.

Lat regnet det pøsa
og sola forsvinna.
Vi to fann oss ly her.
Han søv, og ho smiler.

Glansbilete

Eg er ein aktiv delar.
På facebook
og på blogg.
Ofte har eg noko på hjarta.
Ei oppleving.
Eit augneblikk
Eit engasjement
Eit ordspel
Eit synspunkt
Ein irritasjon
- og vips -så er det på nettet!

På facebook blir det ofte innlegg i "glansbiletestil".
Det eg blir glad for.
Menneske eg har møtt.
Om barnebarn.
Turar eg har gått og
vakker natur.
Ofte "dett" det ein setning ned i tanken - eg loggar meg på, og vips- så er det delt.
Slik er eg, og eg let meg få lov til å vera slik!

Ferietida er tid for "glansbiletestoff."
Også frå meg.
Det kan høyrast ut som at alle sorger, bekymringar,
uro og tunge tankar er borte med eit tastetrykk.

Alle skjønar at slik er det ikkje!

Vi har alle med oss bører av ulik slag i sekkane våre.
Tunge tankar
Sjukdom
Sorg
Vonbrot og problem av ulik grad
som kan vera tunge å bera.
Vi rømer ikkje frå oss sjølve, sjølv om nokre annleise dagar gjer godt.

Somme har tyngre sekkar enn andre.
Livet er underleg og verkar slett ikkje rettferdig alltid.

Gong på gong på ferieturen vår har ei salmelinje av Svein Ellingsen blitt nynna på.
Den lyder slik : "Vi bærer mange med oss i dag når vi går frem." (615 i Norsk salmebok).
Dette handlar ikkje om turar i fjellet eller på vegen, men om vegen fram til nattverdsbordet.

Sjølv om songstrofen har eit anna fokus, så har den vore med meg. Dette fordi eg har kjent at eg har "bore mange med meg" denne sommaren.
Vener og kjente som har møtt sjukdom og sorg. Sommaren vart ikkje slik ein hadde ønskt.

Vi kan ikkje bera andre sine bører, men det er godt å kjenna at det ligg noko i sekken min som får meg til å senda bøner til han som styrer - som Ellingsen seier det vidare:
"Vi bærer mange med oss, o Gud vi ber for dem".
Det blir naturleg for ein kristen å gjera det.

Mine eigne "bører" som så definitivt også er der, får ein annan dimensjon i slike møte.

Men vi deler ikkje alt!
Glansbileta mine vert lett delt!
Det kjem nok fleire av den sorten.
Lat oss gle oss over alt det gode vakre, kjekke og meiningsfylte vi opplever!

Ha ein god sommar!

Steintankar

Foto: Knut Fr. Sørheim

Alle desse steinane

langt inne på fjellet

som ligg der som 

katedralar

skulpturar

monument 

frå evige tider

då landet steig fram

frå det istunge dekket

steig fram, og dreiv med

og fann plassen sin

langt inne på ville fjellet.

Foto: Knut Fr. Sørheim

Alle desse steinane

kva tenkjer dei?

kva ser dei?

Er dei einsame, 

redde og forletne?

Eller ser dei si meining med å liggja her,

akkurat her

i tusenvis av år?

Foto: Knut Fr. Sørheim

Eg ville ikkje bytta plass med dei

men eg ser dei

eg klappa somme

seier dei er fine 

at dei gjev meg ro

at eg kjenner tryggleik ved deira styrke.

Dei let seg ikkje rokka

av menneskehand,

av ein kuling eller snøstorm.

Dei ligg nok her
og berre er!

Slike steintankar vart til rare Karitankar langt inne på fjellet i dag!